کودک چه زمانی حرف می زند؟
یکی از چالش های والدین این است که فرزند دلبندشان چه زمانی چه مهارت هایی را می آموزد؟ یکی از این مهارت ها که برای والدین اهمیت زیادی دارد و علاقه زیادی دارند تا کودکشان زود تر آن را بیاموزد حرف زدن است. مهارت‌های زبانی کودک از اولین غان و غون کردن کودک و آوا هایی که معنای خاصی ندارند شروع می شود و تا تعریف و سوالات بی پایانی که به ذهنش می رسد ادامه پیدا می کند. نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که گاهی والدین با نگرانی می پرسند کودک چه زمانی حرف می زند؟ آیا کودک من مشکلی دارد؟ در حالیکه باید بدانید نمی‌توان پاسخ یکسان و دقیقی برای همه کودکان داد. این کاملا طبیعی است که برخی کودکان زودتر و بعضی دیگر دیرتر زبان باز کنند. پس اصلا جای نگرانی نیست.
جدول زمانی سخن گفتن کودک
همانطور که بالاتر اشاره کردیم هر کودکی سرعت رشد مخصوص به خود را دارد و نباید او را با دیگران مقایسه کرد. گاهی ممکن است فکر کنید کودک شما در یادگیری مهارت ها از جمله صحبت کردن کند تر از دیگر کودکان است. اما در واقع عوامل زیادی بر روی یادگیری کودک اثر گذار است. مثلا عواملی همچون وراثت و مسائل ژنتیکی، سابقه خانوادگی، کامل یا نارس بودن نوزاد، بیماری … . همگی این ها می تواند بر سرعت پیشرفت کودک اثر بگذارد. بنابراین باید با هر کودکی بنا به شرایط خودش رفتار کرد و به همان میزان از او انتظار داشت.
با این حال معیار های کلی برای هر مهارت مثل نشستن، راه افتادن، حرف زدن و … برای کودکان تعیین شده تا جلوی مشکلات احتمالی گرفته شود.
تولد تا سه ماهگی
در این سن کودک با شنیدن صداهای بلند توجهش جلب می شود. هنگامی که خوشحال و راضی باشد صدا و آواهایی از خود در می آورد. اصطلاحا پدر و مادر ها می گویند کودک غان و غون می‌کند. و یا صداهای جالبی از خودش در می آورد. مثل «کوکو»
دو تا سه ماهگی
در این سن کودک در موقعیت های مختلف به شکل های متفاوتی گریه می کند. در واقع هر کدام از مدل های گریه کودک بیانگر یک نیاز خاص برای کودک است. معمولا والدین با کسب تجربه و گذشت زمان بهتر متوجه منظور فرزند خود می شوند. مثلا هنگامی که بچه گرسنه باشد به شکلی گریه می کند و هنگامی که خوابش بیاد به شکلی متفاوت.
سه تا چهار ماهگی
با برزگتر شدن کودک مهارت های او نیز تقویت می شوند و می تواند حروف ساده ای را به زبان بیاورد. مثلا حروفی مثل « ممَ » یا « ببَ » می گوید.
پنج تا شش ماهگی
این سن زمانی که کودک با بالا و پایین بردن صدایش روی تن صدای خود کار می کند. زمانی که با فرزند خود صحبت می‌کنید، و فرزند تان نیز به شما پاسخ می دهد، می تواند متوجه این رفتار او بشوید. اگر فرزندتان تا شش ماهگی هیچ آوای گفتاری از خود تولید نمی کند، لازم است با پزشک مشورت کنید.
هفت ماهگی تا یکسالگی
در این زمان کودک حرف های نامفهوم اما متنوع تری به زبان می آورد. ترکیب های جدیدی به همراه زیر و بم کردن صدایش می سازد. از این بعد بچه ها سعی می کنند سخنان دیگران را با همان آواهایی که می توانند بگویند تقلید کنند. مثلا اصطلاحاتی شبیه « دی دو دو ». به همین نحو شروع به مکالمه نوبتی با شما می کند.
حرف زدن کودک در یکسالگی
در این سن ممکن است کودک بتواند اولین کلمه یا کلمات خود را به زبان بیاورد.
چهارده ماهگی
کودک دراین زمان مهارت گفتاری خود را کامل تر می کند. سعی می کند اهنگ صدای خود را تغییر دهد. یعنی مثلا در انتهای سوالاتش صدای خود را بلند تر می کند و از حرکات دستش نیز برای تکمیل صحبت هایش استفاده می کند. عموما کودکان تا پانزده ماهگی می توانند یک کلمه را بگویند. در صورتی که کودک شما هیچ کلمه ای را تا این سن نمی گوید بهتر است با پزشک مشورت کنید.
پانزده و شانزده ماهگی
احتمالا در این سن فرزندت بتواند شما را مامان صدا کند. برای بله و نه گفتن بیشتر سرش را بالا و پایین می کند. دیگر می تواند از حروف بی صدا همچون « ت ، دال، نون ، واو ، ه » در صحبت هایش استفاده کند.
هجده ماهگی تا دو سالگی
از هجده ماهگی به بعد تعداد کلماتی که کودک می تواند تلفظ کند به ده بیست تا می رسند. اسم ها مانند: « مامان» « بابا »، فعل ها مانند: « خوابیدن» «خوردن» و صفت ها مانند : « سرد» « داغ». کم کم کودک از جملات و عبارت های کوتاه نیز استفاده می کند.
دو سالگی
کودک از دو سالگی به بعد بین 50 تا 100 کلمه را آموخته است و جملات کوتاه سه جمله ای و ضمایری مثل « من » را بکار می برد. مثلا می تواند بگوید « بابا کو » « مامان من »
سه سالگی
از دو تا سه سالگی به بعد کودک برای هر چیزی کلمه ای دارد و می تواند در مورد اتفاقاتی که در پیرامونش رخ می دهد صحبت کند. البته هنوز صحبت هایش ساده و سوالاتی که می پرسد نیز ساده و بدون پیچیدگی است. می تواند از جملات و عبارت پر کلمه تری استفاده کند. تعداد واژگانی که می داند به 200 تا 300 کلمه می رسد. فعل های زیادی اموخته و می تواند کلمات را جمع ببندد و از ضمایر به درستی استفاده کند. اغلب وقتی نام شی ای را می برید به دنبال آن می گردد و یا به آن توجه می کند.
ممکن است گاهی سوالاتی که شما از او می پرسید را در پاسخ تکرار کند که کاملا طبیعی است. اما اگر همیشه سوال شما را تکرار می کند توصیه می شود در این مورد با پزشک مشورت کنید.
چهارسالگی
سن چهار تا پنج سالگی پرسشگری های کودک بسیار زیاد می شود و کلمه « چرا» «چی» «کی» و … را زیاد خواهید شنید. دیگر کودک قادر به درک کردن زمان است. افرادی غیر از خانواده نیز میتوانند متوجه صحبت های کودک بشوند.
شاید کودک در حین تعریف و توضیحات اتفاقاتی که افتاده بسیار هیجان داشته باشد و در این میان در تلفظ برخی لغات دچار لکنت شود. این اتفاق کاملا طبیعی است. اما اگر این روند بیش از شش ماه طول کشید و یا در ادا کردن بعضی لغات خیلی تلاش می کند و فکش را تکان می دهد بهتر است با یک گفتار درمان مشورت کنید.
پنچ سالگی
دیگر در این سن کودک می تواند به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کند. می تواند با نگاه کردن به تصاویر از قوه تخیل خود استفاده نماید و داستان کوتاهی بگوید. اکثر نکات دستوری را رعایت می کند. می تواند کلمات دستوری را در جملاتش بکار بگیرد. می‌تواند بیشتر کلماتی را که بلد است به طور صحیح تلفظ کند اما هنوز هم ممکن است گفتن بعضی حروف برایش سخت باشد. از جزئیات بیشتری در صحبت های خود استفاده می کند. مثلا «اون قاشق کوچک مال من است»
خلاصه ای از جدول زمان بندی کودک چه زمانی حرف می زند؟
- در ابتدا کودک آوا هایی نامفهوم می گوید و بیشتر خواسته های خود را با گریه به والدین می گوید
- سپس می تواند بعضی از حروف مانند « ب » « م » را بگوید
- کم کم کودک می تواند در حدود یکسالگی اولین کلمه خود را به زبان آورد
- از هجده ماهگی به بعد می تواند ترکیبات دو کلمه ای بسازد
- در پایان سه سالگی عبارت 4 یا 5 لغتی می گوید
- در چهار سالگی خطاهای دستور زبانی که دارد به مرور کمتر می شود
اگر کودکم در سخن گفتن تاخیر داشت به کجا مراجعه کنم؟
بهترین اقدام در زمانی که متوجه می شوید کودک تاخیر دارد؛ مراجعه به آسیب شناس گفتار و زبان است. تنها متخصص برای ارزیابی و درمان اختلالات گفتار و زبان، گفتار درمان می باشد.
